Lid worden? Inloggen!

Deze website maakte gebruik van cookies. We gebruiken enkel functionele cookies die er zijn er om de gebruiksvriendelijkheid van de website voor onze gebruikers te verbeteren. Wij maken GEEN gebruik van trackingcodes, of andere advertenties / marketing gerichte cookies. (Meer informatie). Klik op OK om akkoord te gaan met het gebruik van cookies.

OK

Wavelets en dromen

opanerd - maandag 5 april 2010 - 12:20


0

Verlangen is een optie met een lange looptijd. Als je naar iets of iemand verlangt dan heb je niet de illusie dat dat verlangen op korte termijn of zelfs ooit wordt vervuld. Het is een droom. Verlangen en droom kun je door elkaar gebruiken. "I'm dreaming of a white Christmas" en "I have a dream".
Soms wordt verlangen misbruikt. Er zijn incassobureaus in mijn leven geweest die zeiden van mij te verlangen dat ik voor een bepaalde datum een schuld zou voldoen. Het goede woord hier is eis. Op onvervulde verlangens staat geen straf. Op niet-ingewilligde eisen wel. Eisend verlangen is misbruik van muziek.

Zijn dromen bedrog? Dromen mensen om de werkelijkheid te ontkennen? Een van de mooiste dromen die ik ooit heb gehoord is de Derde Symfonie van Henryk Górecki, "Symfonia pieśni żałosnych ", de Symfonie van de Klaagliederen. Górecki is een Poolse componist, geboren in 1933. Hij wordt beschouwd als avant-garde.

Avant-garde is per definitie slechts te begrijpen en te waarderen door de voorhoede, de happy few. De achterhoede heeft meer tijd nodig, moet langzaam worden ingeweekt. De Derde Symfonie is zo helder en zo direct dat zowel voor- als achterhoede deze op het eerste gehoor kunnen waarderen. Voor de voorhoede was dat de reden om de Derde, en daarmee Górecki, "reactionair" te verklaren. De Derde hoeft niet verklaard of uitgelegd te worden. Luister er naar en je begrijpt wat ik bedoel. Het centrale "klaaglied" in de Derde is een gebed dat was gekrast in de wand van een cel in het Gestapo hoofdkwartier in Zakopane, in 1944, door een meisje van 18 jaar. Dat lied is ingebed in de muziek op een zodanige wijze dat het zowel de vraag als het antwoord verschaft.

Zakopane ligt in het Zuiden van Polen, vlak bij Slowakije, aan de voet van de Hoge Tatra. Het ligt aan het einde van een doodlopende weg. Het heeft 30000 inwoners en ieder jaar komen er een paar miljoen toeristen, vooral om te skiën. Er worden veel zomerscholen georganiseerd, vooral op natuurkundig gebied. Jaren geleden nam ik deel aan een zomerschool over "wavelets". Wavelets zijn wiskundige functies die als filter kunnen dienen om samengestelde signalen uiteen te rafelen. Ze kunnen, als het ware, de bomen van het bos scheiden zodat we beide apart kunnen bezien. De toepassingen van wavelets groeien nog steeds. Ze worden in alle takken van wetenschap en technologie gebruikt. Wavelets worden ook gebruikt om geluid te analyseren en te synthetiseren. Muziek kan worden beschreven als een verzameling wavelets. Datacompressie, zoals mp3 en jpeg maakt er gebruik van.

In 1944 had nog niemand er ooit van gehoord, in ieder geval heetten ze toen nog niet zo. Maar ze waren er wel. Het klaaglied dat het meisje in haar celwand krastte was een wavelet: “Nee moeder, huil niet, onbevlekte hemelkoningin, sta mij altijd bij, wees gegroet Maria.” Het hielp haar de bomen van het bos te onderscheiden, de werkelijkheid om te zetten in een droom. Niet de woorden zijn van belang maar de muziek die uit de woorden volgt. En de muziek is de droom die het leven overstijgt.

De werkelijkheid is een beangstigende hoeveelheid signalen die alleen te verdragen zijn door filtering. Om te overleven maken we onze eigen wavelets. Dat kunnen dromen zijn en waandenkbeelden. Dromen zijn de stof waaruit mensen zijn gemaakt. Waandenkbeelden worden ons opgedrongen en wij denken dat het dromen zijn. De Derde Symfonie van Górecki is een droom die is veroorzaakt door een waandenkbeeld. Dromen ontkennen de werkelijkheid niet, ze beschrijven die slechts, in wavelets. Dromen vormen de muziek die de waan doorziet en beeindigt.

© Bram Versteeve