Lid worden? Inloggen!

Deze website maakte gebruik van cookies. We gebruiken enkel functionele cookies die er zijn er om de gebruiksvriendelijkheid van de website voor onze gebruikers te verbeteren. Wij maken GEEN gebruik van trackingcodes, of andere advertenties / marketing gerichte cookies. (Meer informatie). Klik op OK om akkoord te gaan met het gebruik van cookies.

OK

Avondmensen hebben korter klokgen

RobzQ - dinsdag 17 juni 2003 - 21:34


0

Sommige mensen zijn laat op de avond op hun best en andere mensen zetten hun beste prestaties ’s ochtends vroeg neer. De meeste mensen weten gevoelsmatig wel of ze een ‘avond-‘ of ‘ochtendmens’ zijn, maar wetenschappers hebben ontdekt dat de tijd waarop iemand ’s morgens het liefst opstaat en ’s avonds naar bed gaat tenminste gedeeltelijk genetisch bepaald is.

Ziekenhuis Gelderse Vallei had part en deel in deze belangrijke ontdekking. De polikliniek voor slaap-waak stoornissen en chronobiologie van Ziekenhuis Gelderse Vallei werkt nauw samen met de Universiteit van Surrey en het St. Thomas’s Hospital in Londen.

Medisch specialisten en wetenschappelijk onderzoekers uit deze instellingen hebben ontdekt dat extreme avondmensen een stukje van een klokgen (gen dat biologische klok bepaalt) missen. Dr. Marcel Smits, neuroloog op de polikliniek voor slaap-waak stoornissen en
chronobiologie, noemt het onderzoek baanbrekend: ‘Als mensen moeite hebben met opstaan ’s morgens of ‘s avonds moeite hebben de slaap te vatten, dan werd de oorzaak vaak gezocht in leefwijze, gewenning en aanstellerij. Nu we gevonden hebben dat er een gendefect aan de orde is, kan veel leed bij deze patiëntengroep worden voorkomen!’

Genetische oorzaak

De patiëntengroep omvat mensen met een ziektebeeld dat ook wel het ‘uitgestelde slaapphase syndroom’ genoemd wordt: hun slaap-waak ritme is naar een later tijdstip verschoven. Zij vallen pas laat in slaap en kunnen ’s morgens niet op tijd uit bed komen. Ook
blijkt dat chronische ‘uitslapers’ een gendefect hebben. Deze mensen zijn ’s ochtends niet uit bed te branden maar kunnen dat niet helpen. Het onderzoek toont aan dat er wel degelijk een genetische oorzaak is voor mensen die extreem ‘avondmens’ zijn en dat niet door een verkeerde leefwijze komt.

Slaaponderzoek

Bij mensen met een familiair uitgesteld slaapphase syndroom werden de klokgenen onderzocht. Hierbij bleek dat deze mensen een klein stukje van een van de klokgenen (het Per3 gen) missen. De winst van het onderzoek is het feit dat meer duidelijkheid is ontstaan
over de oorzaak van dit syndroom. Momenteel wordt onderzocht in hoeverre het vaststellen van het klokgen defect helpt bij het stellen van de diagnose, zodat meer mensen effectief behandeld kunnen worden. De behandeling bestaat uit het aanpassen van de leefwijze, het op het juiste tijdstip toedienen van fel licht (lichttherapie) en melatonine (medicijn).

Polikliniek

De polikliniek voor slaap-waak stoornissen en chronobiologie van Ziekenhuis Gelderse Vallei is een van de drie grote Nederlandse centra voor slaapstoornissen. Dit slaapcentrum is gespecialiseerd in onderzoek en behandeling van mensen met een stoornis van de
biologische klok. Veel stoornissen in de biologische klok kunnen behandeld worden met leefregels, met op het juiste moment fel licht (licht therapie) en melatonine. Momenteel vindt een promotie onderzoek naar de effectiviteit van melatonine bij kinderen met ADHD en chronische inslaapstoornissen plaats. Daarnaast wordt gewerkt aan de onderzoeken naar de effectiviteit van melatonine bij andere stoornissen van de biologische klok: Chronische
inslaapstoornissen bij kinderen, slaapstoornissen bij verstandelijk gehandicapten, slaapstoornissen bij blinden, slaapstoornissen bij mensen met een chronisch vermoeidheid
syndroom en bij mensen met een chronisch whiplash syndroom, ploegendienst en Jetlag.